خانە کتاب كُردی
کتاب “شناختنامه شعر شیرکو بیکس” منتشر شد
شناسنامۀ کتاب: شناختنامۀ شیرکو بیکس. گردآوری و تألیف : دکتر اُمید ورزنده. نشر: نگاه، چاپ اول: تیرماه ۱۴۰۰
« شیرکو بیکس بی‌گمان تأثیرگذارترین شاعر کُرد است، شاعری که پای شعر کُردی را به آن‌سوی مرزها کشاند و جهان را با زخم‌ها و رنج‌های ازلی ملت کُرد آشنا کرد. شاید هیچ عملِ سیاسی به اندازه شعر شیرکو نتوانسته باشد فاجعۀ حلبچه و انفال و نسلکشی کُردها به دست رژیم بعث را به جهانیان نشان دهد.»
امید ورزنده/سخن نخست
« شعر شیرکو رساترین فریاد زندگی است، فریادی که از قربانگاه‌های این مردم به گوش می‌رسد؛ فریادی در رثای آزادی، عدالت و بدیهی‌ترین حقوق انسانی، و عجبا که این فریاد به‌خون‌آلوده، هرگز لحن خشم و خشونت به خود نمی‌گیرد.»
عطا نهایی/ مقدمۀ شناختنامه
« زبان! برای شیرکو یعنی چه؟ … بی تردید یعنی وطن. شیرکو کجای دیگر منزل و مآواء دارد؟ آپارتمانی در سوئد؟ مهمانخانه‌ای در سلیمانیه؟ یا … در کلمه‌ها؛ شیرکو بی‌تردید تنها در کلمه‌ها وطن دارد. وطنی که چاک چاک شده و هر لخته‌اش روبه‌سویی افتاده است.
منوچهر آتشی/ شیرکو در کلمه‌ها وطن دارد
« وقتی نالی و شیرکو و شاملو هستند، باختین دست را باخته‌است. »
سید علی صالحی/ گفتگو با صالحی
« شیرکو بیکس نه امپراطور شعر دنیا بود و نه هرگز با امپراطورها رابطه و میانه‌ای داشت. هیچ شاعر هم نسل و هم پایۀ بیکس در جهان پس از ناظم حکمت و نرودا نتوانسته شعرش را چونان او روانۀ خانههای مردمِ مخاطب خویش کند.
فرهاد. ح. گوران/ آتشی که دست بهدست میشود
شناختنامه شیرکو بیکس تلاشی‌است برای شناساندن، بازخوانی و تحلیل دنیای پر از واژه و تصویر او، هم از زبان خودش و هم از زبان دیگران.
لزوم گردآوری و تدوین شناختنامه‌ای درخور تأثیرگذارترین شاعر کُرد و رساترین صدای شعر کُردی، شاعری که زبان، همچون موم رامِ قلمش بود؛ شاعری که شعرش سراسر زیبایی، عصیان و تازه‌گرایی است، شاعری که آئینۀ تمام‌نمای تاریخی پر از رنج است، سالهاست که احساس میشود.
در این شناختنامه تلاش شده تصویری کامل از زندگی، آثار، احوالات و شعر شیرکو بیکس در قالب یادداشت، مقالات پژوهشی، گفتگو، نامه‌ها و عکسهای جاودانه از او فراروی خوانندگان قرارگیرد.
بخشی از کتاب شناختنامه شیرکو بیکس، ترجمۀ ده روز از صد و یک روز تنهایی نوشتۀ هه‌لو بیکس، فرزند شیرکو است که به‌شرح ایام بیماری تا مرگ او اختصاص دارد.
کتابشناسی، سالشمار زندگی و عکسهای دیده نشده از شیرکو بیکس، بخشهای پایانی این شناختنامه‌اند؛ و چند شعر، چند مترجم، عنوان بخش دیگری از کتاب را تشکیل می‌دهد که در آن ترجمه‌هایی از شعر شیرکو به قلم امید ورزنده، کامبیز کریمی، آرمان اسدی، محمد رئوف مرادی، رضا کریم مجاور، فاضل محمود ولی و مختار شُکری‌پور را شامل میشود.
کتاب شناختنامۀ شیرکو بیکس، منبعی ارزنده برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به شعر کُردی و دانشگاهیان نقاد و محققی‌است که قصد دارند، شیرکو بیکس و جایگاه او در شعر جهان را به ارزیابی دقیق بنشینند.
هر نوع بازنشر این متن با ذکر منبع «سایت خانه کتاب کردی” مجاز است.
