خانە کتاب كُردی
شناسنامه کتاب: جمهوری ۱۹٤٦ كُردستان، ویلیام ایگلتون، مترجم سیدمحمد صمدی، انتشارات مادیار ۱۳۹۸.
معرفی کتاب جمهوری ۱۹٤٦ كُردستان اثر ویلیام ایگلتون
سیدمحمد صمدی
وقتی در فاصله سالهای ۱۹٥۹ تا ۱۹٦۱ میلادی، ویلیام ایگلتون چندبار از شهر مهاباد دیدن کرد، ۱٥ تا ۱٦ سال از جریانات مربوط به حکومت یک ساله مهاباد (۱۹٤٦م= ۱۳۲٤خ) می گذشت. هنوز بسیاری از دست اندرکاران آن حکومت در قید حیات بودند. آقای سیروس حبیبی فرزند حسین و میس دال خانم، متولد دوم مهرماه سال ۱۳۰۹ خورشیدی در مهاباد، که خود مادری آمریکایی داشتند و از تحصیلات عالی در رشته زبان و ادبیات انگلیسی بهره مند بودند، نیز مردم مهاباد فوق العاده به ایشان اعتماد داشتند و مورد احترام بوده و هستند، نیز در جریان حکومت یکساله مهاباد در نمایشنامه « دایکی نیشتمان = مام میهن»، ایفای نقش کرده بودند، از حسن تصادف و شانس ویلیام ایگلتون، مترجم ایشان شده بود. یعنی برنامه ریزی دیدارهای آقای ایگلتون با مسؤولان زنده حكومت یکساله مهاباد، با آقای حبیبی بود. هرکس آقای حبیبی را همراه این شخص آمریکایی می دید، به خاطر حضور آقای حبیبی، با نهایت اعتماد و احترام با آنان برخورد می کرد و به پرسش های او با طیب خاطر، پاسخ درست و لازم می داد و آقای حبیبی هم به دقيق ترين شيوه، ویلیام ایگلتون را در جریان امر قرار می داد. در مهاباد و تهران، ایگلتون توانست با مقامات مسؤول نظامی ایران گفتگوهای مفصل داشته باشد. در کردستان عراق نیز با افراد بسیاری دیدار و گفتگو کرد. از تعصباتی که هریک از طرفین موضوع داشتند یا می توانستند داشته باشند، به دور بود. قید و قیودی که طرفین موضوع در مورد بحث در باره جریان حکومت یکساله داشتند، برای او معنایی نداشت. مجموعه این مسائل باعث شد که کتاب ویلیام ایگلتون جونیر در مورد حکومت کم عمر مهاباد، به منبع و مأخذي بي نظير و یا لااقل کم نظیر در این باره، تبدیل شود. مطالعه آن برای کسانی که بدون تعصب و پیشداوری های مرسوم در میان ما بخواهند به اطلاعاتی متقن در این باره دست یابند، توصیه می شود.
کریس کوچرا در کتاب «جنبش ملی كُرد*» در باره این اثر می گوید: برای اطلاع از تاریخ جمهوری مهاباد نگاه کنید به اثر جالب ويليام ایگلتن به نام «جمهوری كُرد ۱۹٤٦»، لندن، ۱۹٦۳. ويليام ایگلتن که در سالهای ۱۹۵۹- ۱۹٦۱ کنسول آمریکا در تبریز بوده، طبعا در وضع و موقعی بوده که با بسیاری کسان که از نزدیک شاهد و ناظر وقایع سال های ۱۹٤۵، ۱۹٤٦، و ۱۹٤۷ بوده‌اند دیدار کند. کتابش که تنها کتابی است که در این زمینه در غرب منتشر شده بسیار مستند است و بی تردید یکی از بهترین کتاب هایی است که در باره مسأله‌ی كُرد نوشته‌اند.
*نقل از: ردیف ۱۸ صفحه ٤٥۷ کتاب: «جنبش ملی كُرد»، نوشته: کریس کوچرا(۱۹۳۸-۲۰۱۷م)، ترجمه: ابراهیم یونسی (۱۳۰۵- ۱۳۹۰ خ)، مؤسسه ی انتشارات نگاه، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳خ.
