خانە کتاب كُردی
جشنواره کتاب کودک و نوجوان به توسعه ادبیات این حوزه کمک می‌کند
نویسنده پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان گفت: جشنواره‌هایی چون جشنواره کتاب کودک و نوجوان به توسعه ادبیات این حوزه در کشور کمک می‌کنند. با این اوصاف همچنان نیازمند ترجمه آثار ایرانی به سایر زبان‌ها هستیم.
به گزارش ستاد خبری نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان، عباس جهانگیریان نویسنده و پژوهشگر مطرح حوزه کودک و نوجوان است که در حوزه‌های سینما و تئاتر هم آثار ماندگاری از خود به جای گذاشته است. از جمله آثار او در حوزه ادبیات کودک و نوجوان می‌توان به «شازده کدو»، «دفترچه مشکل‌گشا»، «قصه هامون و دریا»، «ترکه انار»، «فارابی»، «سایه هیولا»، «خواب دخترها چپ نیست» و «پسران نان و نمک» اشاره کرد. «فرهنگ فیلم‌های کودکان و نوجوانان از آغاز تا سال ۱۳۶۷»، «از هامون تا دریا؛ روند اقتباس سینمایی از رمان هامون و دریا»، «فرهنگ تئاترها و نمایش‌های تلویزیونی از آغاز تا ۱۳۷۴» و… نیز از جمله آثار پژوهشی جهانگیریان به شمار می‌روند.
با این نویسنده و پژوهشگر پیشکسوت درباره نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان گفت‌وگو کرده‌ایم. وی در پاسخ به این سوال که برگزاری یک جشنواره مجزا در زمینه کتاب کودک و نوجوان چه تغییری در این حوزه ایجاد خواهد کرد، گفت: این جشنواره‌ها به توسعه ادبیات کودک و نوجوان کمک می‌کند، البته به شرطی که نگاه دولتی و غیر دولتی یا خودی و غیر خودی نشود و ملاک و معیار فقط ادبیات باشد. همچنین در انتخاب داوران باید مستقل عمل شود و جهت‌گیری‌های سیاسی وجود نداشته باشد. در این صورت برگزاری این جشنواره‌ها خوب است. در خیلی از کشورها هم جایزه دولتی و هم غیردولتی وجود دارد. فکر می‌کنم هر اتفاقی که بتواند ادبیات کودک و نوجوان را جلو ببرد و از آن حمایت کند به سود ادبیات است.
نویسنده کتاب «جنگ که تمام شد بیدارم کن» در ادامه با اشاره به اینکه محتوای ارائه شده در جشنواره به هیئت داوران و سیاست‌گذاران جشنواره بستگی دارد، گفت: اگر آن‌ها معیارهای دولتی داشته باشند ممکن است برخی نویسندگان و ناشران در آن شرکت نکنند. چرا که فکر می‌کنند آثارشان در این جشنواره مورد توجه قرار نمی‌گیرد و با سیاست‌های رسمی آن همخوان نیستند. اگر در پایه گذاری مبنا ادبیات باشد، خوب است.
جهانگیریان درباره آثار ترجمه‌ای در بازار ادبیات کودک و نوجوان گفت: این اتفاق از خیلی وقت پیش شروع شده است. زمانی توازن برقرار بود، یعنی تعدادی ترجمه و تعدادی هم تالیف می‌شد ولی دو سه سالی است که این توازن بهم خورده است. مثلا در ازای ۱۰ کتاب ترجمه باید ۱۰ عدد کتاب تالیف شود. ممکن است بگویند الان خیلی کتاب تالیف می‌شود و این توازن برقرار است، اما هر کتابی که اثر محسوب نمی‌شود. در سال ۵۰۰ یا هزار کتاب کودک در کشور تالیف می‌شود اما خیلی از آثاری که منتشر می‌شود به معنای واقعی ادبیات نیستند. یک سری کتاب آموزشی و کتاب‌هایی با جنبه مهارتی هستند یا اگر ادبیات هم باشند کارهای ساده و پیش پا افتاده‌ای هستند.
نویسنده رمان تاریخی «انوشیروان» افزود: منظور من از ادبیات، رمان نوجوان است. من کارم رمان است و فکر می‌کنم در حوزه رمان برای نویسنده امکان مانور بیشتری وجود دارد تا ادبیات خلق کند. برای همین بیشتر روی رمان نوجوان تاکید می‌کنم. در حال حاضر رمان تالیفی برای نوجوان به نسبت ترجمه خیلی کمتر شده و این توازن را بهم ریخته است. این عامل می‌تواند به ادبیات نوجوان آسیب برساند. باید توازنی بین ترجمه و تالیف برقرار شود. ما مثلا سالی هزار رمان از زبان‌های دیگر به فارسی ترجمه می‌کنیم. اما فاجعه اینجاست که تعداد رمان‌هایی که از فارسی به زبان‌های دیگر ترجمه می‌کنیم در طول یک سال به انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. اینجا هم بی‌عدالتی رخ داده است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران باید راهکارهایی پیدا کنند که این توازن برقرار شود.
نویسنده رمان تاریخی «ابن مقفع» در ادامه با اشاره به این نکته که همه باید در راستای ترجمه ادبیات کودک و نوجوان ایران به سایر زبان‌ها کمک کنند، گفت: نه فقط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران بلکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ناشران، آژانس‌های ادبی، حوزه هنری و همه نهادهای دیگر باید کمک کنند تا ادبیات کودک و نوجوان به زبان‌های دیگر ترجمه شده، به کشورهای دیگر راه پیدا کند و مخاطبان غیرفارسی زبان بخوانند تا ادبیات ایرانی به جهانیان معرفی شود.
وی گفت: اثری از من در مصر ترجمه شده است. مترجم می‌گفت این اثر در مصر خیلی مورد استقبال قرار گرفته است. به هرحال این‌ها نشان می‌دهد که آثار ما می‌تواند در کشورهای دیگر هم مخاطب داشته باشد. ما انتظار داشتیم که حداقل سالی یکی از آثار ما را به زبان های دیگر ترجمه کنند ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاده است.
