کتاب «تازه‌ترین نشانی من» منتشر شد

کتاب «تازه‌ترین نشانی من» منتشر شد.

شناسنامه کتاب: تازه‌ترین نشانی من، منتخب اشعار شیرکو بیکس، گزینش و ترجمه: کاوه خضری، انتشارات گلاذین، ۱۳۹۹

کاوه خضری

پایگاه خبری خانه کتاب کردی، مجموعه شعر “تازه‌ترین نشانی من” منتخب اشعاری از امپراطور شعر جهان شیرکو بیکس است که با گزینش و ترجمه کاوه خضری چاپ دوم آن به صورت دوزبانه (کوردی و فارسی) از سوی نشر گلاذین راونه‌ی بازار کتاب شده است.

اشعار منتخب این مجموعه را می‌توان در قالب چند دسته از هم تفکیک کرد: اشعار عاشقانه، شعرهایی در ستایش آزادی، کردستان، عشق، صلح، زن و اشعاری در ستایش چهره‌های برجسته تاریخ جهان.

اگر از ترجمه به معنای یک ابزار هنری و فرهنگی مهم در جهش گفتمان‌ها یاد کنیم، می‌توانیم هدف مترجم از انتخاب این اشعار را ارائه‌ی چهره‌ای درخور ستایش از شیرکو بیکس و تصویر فرهنگِ هنرآذینِ کوردی در فرهنگ مقصد دانست. شیرکو بی‌کس از آن دسته شاعرانی است که شعرش در مسیر جهان شمولی به راه خویش ادامه می‌دهد و این بار تازه‌ترین نشانی‌اش جامعه کتابخوان‌ها و شعر دوستان ایرانی است. در ادامه ترجمه‌ی چند شعر از این مجموعه را به علاقمندان این هنرمند بزرگ تقدیم می‌کنیم:

طولانی‌ترین چکامه
این پاییز را
در پی چیدن واژه‌‌ها خواهم بود
تا زمستان
در عشق تو
طولانی‌‌ترین چکامه را ‌‌بسُرایم.

وینیتسیا

آه که چشم‌انداز وینیتسیا
شبیه بوسه‌ی عشّاق است:
نه شمار این بوسه‌ها تمام می‌شود و
نه جان هرگز سیراب و
نه لب کاسه‌ی صبرش لبریز…

آمدن

این پاییز است که آمده است
با چادر خزان؟
یا زنی، سراب پوشِ عشق ناکام؟
این نفسِ باغی بیوه است
یا بوسه‌‌‌‌ی باخترینِ
آخرین قصیده‌‌ام
که سوی من می‌‌آید؟

زن

بیا.. اما
به مانند آذرخشی مادینه بیا
به مانند خیابانی «ضعیفه» و ترسان نیا!
همچون کلامِ شرمگین نیا
همچون آواز غریبِ کبوتر و شوق چراغ شکسته نیا!
چونان موج خشمگین و یاغی
و مادینه بازِ پیشاهنگ بیا
همچون صنوبری فرمانده بیا
چونان گردبادی مادینه بیا
اینگونه بیا.

خودم

در دوردست‌‌ترین ستاره
که ناپیداست
خودم را می‌‌بینم.

مقدمه کتاب:

شیرکو بیکس، چهره جهانی ادبیات معاصر کُردی، شاعر عشق و آزادی، امپراطور واژه آنچنان که سید علی صالحی شاعر معاصر ایرانی توصیف می‌‌کند. وی فرزند شاعر نامدار کُرد، فائق بیکس، در سال ۱۹۴۰م در کردستان و در شهر سلیمانیه دیده به جهان گشود. اولین شعر خود را در سن هفده سالگی منتشر کرد. بيکس به خاطر مشکلات سياسي از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۲م در سوئد زندگي مي‌‌کرد و پس از آن به کردستان بازگشت. در ۱۹۶۸م اولين مجموعه شعر شيرکو بنام “مهتاب شعر” منتشر شد و از آن زمان تاکنون چندين مجموعه شعر، دو نمايشنامه منظوم و ترجمه پيرمرد و دريا نوشته ارنست همينگوي و عروسي خون اثر لورکا به زبان کردي از او به چاپ رسيده است. از جمله دفترهاي شعر اين شاعر مي‌‌توان از: دو سرو کوهي، عقاب، رود، سپيده دم، آفات، کرکس، عطشم را شعله فرومي‌‌نشاند، دره پروانه‌‌ها، صليب، مار و روز‌شمار يک شاعر، سايه و آزادي، اين واژه بي‌‌آبرو نام برد که به زبان‌‌هاي فرانسوي، ايتاليايي، سوئدي و عربي ترجمه و چاپ شده‌‌اند. در سال ۱۹۸۷م موفق به دریافت جایزه توخولسکی از سوی انجمن قلم سوئد شد و نیز از سوی انجمن فلورانس ایتالیا لقب همشهری به او داده شد. آخرین دیوان نامبرده با عنوان “بشتاب مردن در راه است” در سال ۲۰۱۳م منتشر شد. مضمون اصلي شعرهاي او سراسر عشق است، عشق به ميهن، عشق به آزادی و عشق به زن درون‌‌مایه‌‌های اصلی شعر شیرکو را تشکیل می‌‌دهند و از این نظر در ردیف شاعرانی همچون احمد شاملو، ناظم حکمت، محمود درویش، لورکا، نرودا و جبران خلیل جبران است. وی سرانجام روز یکشنبه چهارم آگوست ۲۰۱۳م پس از آنکه مدتی در بستر بیماری بود، در شهر استکهلم سوئد و در سن ۷۳ سالگی بدرود حیات گفت و چراغ زندگانی‌‌اش برای همیشه آرمیدن گرفت. شيرکو بيکس در وصيت‌نامه‌اش اینگونه می‌‌نویسد: “مردم در سوگ من موسيقي بنوازند و پيکر مرا در پارک آزادي شهر سليمانيه به خاک بسپارند”. شيرکو در اين وصيت‌نامه که دو سال پيش نوشته شده است همچنين درخواست کرده پس از مرگش هر ساله با استفاده از اموالش جايزه‌‌اي تحت عنوان “شيرکو بيکس” به بهترين مجموعه شعر کردي اهدا شود. در ايران نيز تا کنون مجموعه‌‌هايي از او همچون منظومه بلند دره پروانه (ده‌‌ربه‌‌ندي په‌‌پووله) و آزادي اين واژه بي‌‌آبرو ترجمه و به چاپ رسيده است.

 هر نوع بازنشر این متن با ذکر منبع «سایت خانه کتاب کردی” مجاز است.