خانە کتاب كُردی
بازخوانی انتقادی دیوان نالی؛ شرح و بررسی مُلا عبدلکریم مدرس
جعفر قهرمانی
در میان تمامی ملت‌ها، ادبیات کلاسیک مانند زیربنایی محکم شناختە شدە کە می‌توان بسیاری از رویدادها و واقعیت‌های تاریخی را از آن، بە ویژە در شعر کلاسیک فهمید و برداشت کرد. در ادبیات کلاسیک کُردی، نالی پیشاهنگ سبک شعری بابان شناختە شدە است کە تاثیرگذار بر بخشی گستردە از شاعران کلاسیک بعد از خود بودە است. موضوعی برجستە در دیوان نالی وجود اشتباهات نگارشی در سطح واژگان است. جدای از تلاش‌های استاد مدرس و دیگر مصححان در تصحیح دیوان نالی، هنوز کاستی‌های بسیاری در ضبط اشعار کـه بیشـتر ناشی از نقص در قرائت نسخه‌ها و اشتباە در تلفظ و نگارش واژگان است وجود دارد؛ این امر در بیشتر بیت‌ها سبب شرح و بررسی نادرست هم شدە است. در این پژوهش، بخشی از اشتباهات نگارشی واژگان فارسی و عربی شعر نالی بە همراە دلایل و قراین بررسی و در بخشی دیگر شعرهای کە بە اشتباە بە نام نالی در بخش فارسی ضبط شدەاند؛ مورد بررسی قرار گرفتە است. مهم‌ترین معیار در انتخاب و ترجیح واژه‌ای بر واژه‌ای یا تعبیری بر تعبیری دیگر در شعر کلاسیک، معیار بلاغی است. تصحیح دیوان شاعران کلاسیک بدون شناخت معیارهای بلاغی کاری ناتمام و نادرست است. در این پژوهش با تکیە بر معیارهای بلاغی چند بیتی از دیوان نالی مورد بررسی قرار گرفت و نتیجەی پژوهش جدای از روشن ساختن شکل درست املای کلمەها، سبب نمایان شدن تصویرهای شعری نادری از شعر نالی هم شد. بیان دلایل درستی کلمەهای تصحیح شدە، نشان از فاصلە زیاد بین دیدگاە مصحح و از طرفی گویای اشتباە در قرائت نسخەهای خطی دیوان نالی است.
کلید واژە: شعر کلاسیک، تصحیح علمی، شعر نالی.
هر نوع بازنشر این متن با ذکر منبع «سایت خانه کتاب کردی” مجاز است.
