خانە کتاب كُردی
نقد و بررسی ساختار شعر عقاب سوارە ایلخانی‌زادە
جعفر قهرمانی
چکیدە
كاربرد روایت در شعر از دیرباز معمول بوده است و در اصل روایت تنها به ادبیات داستانی اختصاص ندارد و در بیشتر آثار کهن جهانی همچون ایلیاد و ادیسە و گیلگمش نقش اصلی داشتە است، همین مسئله نقد شعر روایی را حائز اهمیت می‌سازد. در این پژوهش ابتدا دیدگاە ساختارگرایان بررسی شدە، سپس براساس نظریەی گریماس ساختار شعر روایی عقاب سوارە ایلخانی‌زادە تحلیل شدە است. در این شعر از آنجا كه بن‌مایه و بنیاد آن را داستان تشكیل می‌دهد، هر دو عنصر متن روایی و حضور راوی وجود دارد. در بحث روایت این شعر روایی باید دو بخش ساختار روایت و چگونگی بیان آن را مورد بررسی قرار داد. وجود عنصر متن روایی و استفاده از عناصر و تكنیک‌های داستانی، این شعر را از جنبە نقد ساختاری و تحلیل عناصر داستانی حائز اهمیت می‌سازد، پس وجود بن‌مایە داستانی در این اشعار، این اجازه را به شاعر می‌دهد تا اندیشه، تفكر، باورها و عقیده‌ها و دردهای خود را در قالب متن روایی برای خواننده بیان كند. شعر عقاب حاوی صحنه‌های عبرت‌انگیزی است كه در حقیقت، افقی بلند و آرمانی از ویژگی‌های انسانی را بیان می‌کند. برخورد عقاب و زاغ و منش و سرشت متفاوت و متضاد آنها سراسر این مثنوی را فراگرفته است. روند داستانی در این شعر حركت از آرامش اولیه به اوج و سپس بازگشت به آرامش است. هدف از انتخاب اين شعر، انطباق اين نظريات بر شعر روايی و در نتيجه شعر عقاب منطبق با نظريه‌های ساختارگرایان است. این شعر روایی دارای شخصیتی است کە بە روشی فعال تأثیر بر روح و اندیشەی خوانندە خواهد گذاشت. گفت‌وگو بە روشی ادبی انجام شدە و نقش و پایگاە شخصیتی عقاب و زاغ را نشان می‌دهد و خوانندە را از اندیشەی متضاد و مخالف هر دو شخصیت آگاە می‌سازد. نوع ادبی این شعر ادبیات تعلیمی از نوع تمثیلی است.
واژگان کلیدی: شعر عقاب؛ ساختارگرایی؛ شعری روایی.
دانلود کامل مقالههر نوع بازنشر این متن با ذکر منبع «سایت خانه کتاب کردی” مجاز است.
