خانە کتاب كُردی
پیش‌پرده کتاب خدمتی خلاقانه برای ترويج كتاب
پیشپردههای کتاب قطعات سینمایی کوتاهی هستند که تماشاگران را به خود جلب می‌کنند.واژه پیش‌پرده معادل فارسی تریلر است؛ یعنی فیلم کوتاهی که دربردارنده منتخبی از نماهای حساس و جذاب فیلم اصلی باشد و نمایش محصول اصلی را در آینده‌ای نزدیک نوید دهد.
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مریم چهرقانی، دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی: «امروزه تبلیغات ویدیویی به شکل عجیبی تأثیرگذار شده‌اند. ویدیوهای جذاب حسابی ما را سرگرم می‌کنند، و در همان زمان که از تماشای آن‌ها لذت می‌بریم، بیشترین اطلاعات را هم در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین مقاومت دریافت می‌کنیم. اکثر مردم تماشای ویدیو را به خواندن مطلب ترجیح می‌دهند و بازاریاب‌ها هم از این تنبلی به نفع خود استفاده می‌کنند. به‌‌ویژه در روزگاری که همه چیز در گوشی تلفن همراه از طریق محیط وب در دسترس است و ارتباطات همراه به یکی از روندهای مستمر ارتباطی در جهان تبدیل شده است.
از نظر فلسفی، ویدیو با امکان روایت داستان و توضیح جذاب مطالب، قدرت بی‌نظیری در داستان‌پردازی و اعتمادسازی به دست آورده است. اعتماد مخاطب هم یعنی درگیر شدن، حمایت و در نهایت خرید. ویدیو در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی کسب کرده است؛ زیرا جذاب، شخصی و جالب توجه هستند و حواس مختلف را درگیر می‌کنند. به همین دلیل است که بسیاری از بازاریاب‌ها شیفتۀ این رسانه شده‌اند. ظرفیت‌های این رسانه در خدمت فروش بسیاری از محصولات (هم کالا و هم خدمات) در آمده و به نسبت شرایط، کمابیش توفیق حاصل کرده است. این ظرفیت می‌تواند در خدمت ترویج خواندن و فروش کتاب نیز قرار گیرد.
پیش پرده کتاب
يكي از انواع محتواهای ويدئويی«پیش‌پرده» است. واژه پیش‌پرده معادل فارسی تریلر است؛ یعنی فیلم کوتاهی که دربردارندۀ منتخبی از نماهای حساس و جذاب فیلم اصلی باشد و نمایش محصول اصلی را در آینده‌ای نزدیک نوید دهد. این، یکی از روش‌های تبلیغاتی است که در حوزۀ فیلم‌های سینمایی امتحان خود را پس داده. پیشپردههای کتاب (مانند پیشپردههای فیلم) قطعات سینمایی کوتاهی هستند که تماشاگران را به خود جلب می‌کنند. مدتی است که ناشران کتاب، نویسندگان و تصویرگران پیشپردههای کتاب را به عنوان ابزارهای تبلیغاتی ایجاد کرده‌اند.
کسانی که اهل مطالعه نیستند و رغبت چندانی به کتاب‌خوانی ندارند، ممکن است با پیش‌پرده کتاب ترغیب و تشویق شوند تا گامی به سوی خواندن بردارند. جذابیت بصری، سرعت انتقال مفاهیم، ایجاد ارتباط با نیازها، و معرفی محتوای ارزشمند می‌تواند دعوت به مطالعه را حرفه‌ای و مؤثر کند. البته مخاطب پیش‌پرده کتاب صرفاً افراد کتاب‌گریز یا کتاب‌نخوان نیستند. در کنار افراد بی‌رغبت به مطالعه (مثلاً به دلیل کم‌حوصله بودن) یا دچار ضعف در مهارت‌های مطالعه (مانند کم‌سوادان و نوسوادان) یا افرادی که توانایی‌های لازم را برای مطالعه آسان ندارند (مانند افراد خوانش‌پریش)، طیف وسیعی از مخاطب عادی تا کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای از پیش‌پرده کتاب لذت می‌برند و تحت‌تأثیر آن قرار می‌گیرند.
پيشينه
بر اساس مستندات اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری ایالات متحده، اصطلاح «پیش‌پردۀ کتاب» اولین بار در ۲۸ اکتبر ۲۰۰۲ توسط شیلا کلاور انگلیش ثبت و در ۲۲ دسامبر ۲۰۰۳ اصلاح شده است. انگلیش که به دنبال راهکارهای خلاق و جدید و منحصربه‌فرد برای تبلیغ و معرفی اولین کتاب خود بود، پس از دیدن پیشپردههای فیلم، به این فکر افتاد که اگر پیشپردههای فیلم به تبلیغ فیلم کمک می‌کنند، پس چرا «پیش‌پردۀ کتاب» نتواند به تبلیغ کتاب کمک کند؟ انگلیش با كمك يك نويسنده ديگر که در بازاریابی کتاب کارشناسی خبره بود، برای يكی از كتاب‌هايشان یک پیش‌پرده تولید کردند. به دنبال تلاش‌های ایشان، این پیش‌پرده در وب‌سایت كتابفروشی‌ها، تلویزیون و حتی در سینماها به نمایش درآمد اما برای جذب و جلب توجه مردم وقت، تلاش و هزینه زیادی لازم بود تا بفهمند پیش‌پرده کتاب چیست. نمایش پیشپردههای کتاب در تلویزیون و سینما در سال ۲۰۰۴ آغاز شد. ایشان در آن زمان توانستند سالن‌های سینما را به عنوان مکانی عالی برای نمایش پیش‌پرده کتاب شناسایی کنند. سپس، در سال ۲۰۰۶ انقلاب ویدیوهای آنلاین اتفاق افتاد و ناگهان امکانات گسترده‌ای برای انتشار در اختیار پیشپردههای کتاب قرار گرفت.
دسته‌بندی پیش پرده کتاب
در پي توجه بازار كتاب به پيش‌پرده امروزه با انواع پیشپردههای کتاب مواجه هستيم كه بر اساس کارکرد دسته‌بندی می‌شوند. به طور کلی می‌توان پیشپردههای کتاب را به دو دسته اصلی مطالعه‌محور (فرهنگی) و کتاب‌محور (اقتصادی) تقسیم کرد. در پیشپردههای مطالعه‌محور تأکید بر اصل مطالعه و خواندن (در مقابل رفتارهای رقیب مثل تماشای تلویزیون) است. هدف اصلی از پیشپردههای خواندن‌محور، فعالیت فرهنگی است. این پیش‌پرده‌ها می‌گویند: چون مطالعه مفید است، فلان كتاب را بخوانید. این دسته از پیش‌پرده‌ها از سوی کتابخانه، گروه‌های دوستدار کتاب و… دنبال می‌شود.
در این نوع آثار ممکن است نام کتاب‌هایی به عنوان پیشنهاد شروع سیر مطالعاتی، یا اثری که در شرایط مناسبتی خاص ارزش توجه دارد مطرح شود، اما هدف اصلی تغییر رفتار و ایجاد انگیزه برای عادت مطالعه است. انتظار می‌رود این دسته از پیش‌پرده‌ها اثرات بلندمدت و عمیق داشته باشند. اما آنچه رایج‌تر است، پیشپردههای کتاب‌محور هستند که می‌گویند: به فلان کتاب توجه کنید و آن را بخوانید؛ با تأکید بر یک کتاب مشخص به دلیل ویژگی‌های خاص با هدف فروش بیشتر از سوی ذینفعانی که در رأس ایشان ناشر قرار دارد. پیشپردههای کتاب‌محور نيز به دسته‌هاي مختلفی تقسيم می‌شوند؛ پیشپردههای کتاب با توزیع مناسب کمک مي‌کنند حضور آنلاین خود را افزایش داده و مخاطبان بیشتری را جذب کنید. همچنین در کنار روش‌های سنتی معرفی کتاب، راهی منحصربه‌فرد برای آشنایی با کتاب و رساندن پیام بازاریابی به خوانندگان در اختیار ما قرار می‌دهد.
آن دسته از پیشپردههای کتاب که شباهت زیادی به فیلم‌های کوتاه دارند، بیشترین پتانسیل برای به اشتراک گذاشتن در میان جامعه اینترنت را دارند. در دنیای امروز کلیپ‌های کوتاه در اینترنت فقط در مدت‌زمان کوتاهی می‌توانند در میان هزاران نفر به اشتراک گذاشته شوند و به ویژه پلت‌فرم‌های رسانه‌های اجتماعی شبکه‌های مناسبی را برای تبلیغ کتاب با کمک فیلم ارائه می‌دهند.
ویدیوهای کتابی که حاوی عناصر جذاب، خنده‌دار یا درگیرکننده باشد، به احتمال زیاد بینندگان را ترغیب می‌کند آن‌ها را با دوستان خود به اشتراک بگذارند. عادت به‌اشتراک‌گذاری محتوا بین دوستان نه تنها یک اثر تبلیغاتی فوری برای نویسندگان و انتشارات جاافتاده فراهم می‌کند، بلکه ممکن است همین امر برای نویسندگان ناشناخته و مستقل نیز حاصل شود.
از آنجا که فیلم‌های کوتاهی چون پیش‌پردۀ کتاب لزوماً به بودجه هنگفتی وابسته نیستند، با هزینه‌های محدود به راحتی ساخته می‌شوند. اساساً همه افرادی که در رایانه خود برنامه‌های ساده ویرایش ویدیو را دارند، می‌توانند چنین آثاری تولید کنند. در اینترنت هم وب‌سایت‌های زیادی وجود دارد که مطالبی در مورد چگونگی ساخت ویدیوهای سادۀ پیش‌پردۀ کتاب ارائه می‌دهند.
علاوه بر این، مزیت پیشپردههای کتاب در گستره وسیع و ماندگار مخاطبان جهانی است. در حالی که استراتژی‌های تبلیغاتی سنتی مانند کمپین‌های چاپی فقط برای مدت‌زمان محدودی ادامه می‌یابد و حتی ممکن است توسط مخاطبان نادیده گرفته شود، فیلم‌های کتاب در زمان‌های مختلف و در انواع بسترهای مجازی در بین کاربران اینترنت قابل توزیع است. حتی می‌توان با امکانی مثل درج زیرنویس به زبان‌های مختلف، بر موانع زبانی غلبه کرد و آن را در ابعاد گسترده‌تری توزیع کرد.
اگرچه برخی از عناوین کتاب برای ساخت فیلم‌های پیش‌پرده بهتر از دیگران است، اما به نظر می‌رسد محدودیت موضوعی برای فیلم‌های کتاب وجود ندارد. اکنون نه تنها آثار داستانی از این طریق تبلیغ می‌شوند، بلکه آثار غیرداستانی نیز کلیپ‌های کوتاه خاص خود را ارائه می‌دهند.
علاوه بر این، پیشپردههای کتاب دارای توانایی بالایی برای سازگاری با فناوری جدید در فواصل منظم هستند. فیلم‌های کتاب ممکن است به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از تبلیغات به سینما یا برنامه‌های تلویزیونی راه پیدا کنند. برخی نيز پیشنهاد می‌کنند پیشپردههای کتاب را در کتاب‌خوان‌های الکترونیکی ادغام کنند تا مراجعه‌کنندگان به ویترین‌های آنلاین را متقاعد به خرید کتاب کنند.
در نتیجه، پیشپردههای كتاب می‌توانند به یك مؤلفه اساسی بازاریابی آنلاین در عصر ویدیوهای آنلاین تبدیل شوند، نسبت به پتانسیلی که برای همه‌گیری دارند در شبكه‌های اجتماعی به مخاطبان جهانی برسند، و جای خود را در میان مخاطبان بازارهای جدید باز کنند.
یک پیش‌پرده یا فیلم کوتاه خوش‌ساخت می‌تواند رویکردی هوشمندانه و تازه برای بازاریابی کتاب باشد، به‌خصوص که امروزه ویدیوها در شبکه‌های اجتماعی بسیار محبوب هستند و به آسانی به اشتراک گذاشته می‌شوند و در اختیار عموم مردم قرار می‌گیرند. پس چطور صنعت چاپ و نشر کتاب از این ابزار قدرتمند غفلت می‌کند یا به نمونه‌های ضعیف آن رضایت داده است؟
پاسخ این است که در برخی تشکل‌های نشر و فعالین این حوزه این احساس وجود دارد که پیشپردههای کتاب نقش خاصی در افزایش فروش ندارند؛ به همین دلیل کیفیت پیش‌پرده‌ها اغلب یک گام عقب‌تر از کیفیت خود کتاب‌هاست؛ نتیجه چه می‌شود؟ پیش‌پرده ضعیفی از یک کتاب تولید می‌کنیم، آن را در آپارات یا اینستاگرام قرار می‌دهیم، و کسی هم آن را تماشا نمی‌کند. بنابراین طبیعی است که پیشپردههای کتاب تأثیر اندکی در بازاریابی و تجارت کتاب داشته باشند.
یک ویدیوی خوب معرفی کتاب می‌تواند همه‌گیر شود و به شما کمک کند تا کتاب مخاطبان جدید و بیشتری پیدا کند، اما در مقابل یک ویدیوی بد ممکن است برعکس عمل کند.
در ایران، در مراحل ابتدای چرخه عمر پیش‌پردۀ کتاب هستیم. برخی از ناشران پیشرو تولید پیش‌پردۀ کتاب را آغاز کرده‌اند. با استفاده از دانش روز و تأمل در محصولات تولید شده موفق در مقیاس جهانی، می‌توانیم این مسیر را به خوبی ادامه دهیم و با پیشرفت‌های مستمر، راه خود را بیابیم. با توسعه سواد رسانه‌ای، استفاده از محصولات پیش‌پردۀ کتاب در ایران به سطح بلوغ خواهد رسید که این خود متضمن بهبود کیفی آثار تولید شده خواهد بود.
سیاست‌گذاران فرهنگی می‌توانند در کنار حمایت از تولید پیشپردههای موفق مطالعه‌محور (الگوسازی) با برگزاری مسابقات تولید پیش‌پرده کتاب، از تولید آن حمایت کنند (تشویق) و زمینۀ فراگیری آن را در جامعه فراهم سازند تا اهداف ترویج مطالعه را پیگیری کنند. ناشران نیز با رویکرد اقتصادی می‌توانند انواع مختلفی از پیش‌پرده کتاب کتاب‌محور (ناشرمحور، فروست‌محور، نویسنده‌محور، مناسبت‌محور، مسئله‌محور، انتشار‌محور، مخاطب‌محور سنتی، یا شخصی‌سازی شده) را برای کتاب‌های خود بسازند و در کمپین‌های تبلیغاتی استفاده کنند.»
