ماڵی کتێبی کوردی
بررسی شعر «آزادی» شیرکو بیکس با تمرکز بر تحلیل محتوا
جعفر قهرمانی [۱]
پوختە
شعر انتقادی، شعری است که در آن شاعر به تحلیل شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دورەای خاص می‌پردازد و با استفاده از زبان شاعرانه، مشکلات موجود در جامعه را بیان می‌کند. شعر «آزادی» نمونه‌ای از این نوع شعر است که در آن شیرکو با بهره‌گیری از نمادها و تصاویر مختلف، به انتقاد از وضعیت سیاسی زمان خود می‌پردازد. این پژوهش، شعر «آزادی» شیرکو را با رویکرد تحلیل محتوا و روش وصفی – تحلیلی بررسی کرده است. در این شعر، آزادی به عنوان آرمانی دست‌نیافتنی معرفی شده که توسط رژیم بعث نادیده گرفته شده است. میهن جاییست که کشته می‌شود و به مرده‌شورخانه و تابوت تبدیل شده است. این تصاویر بازتاب بحران هویت ملی و فرهنگی در کردستان هستند که به دلیل جنگ، فساد اجتماعی، سرکوب و خیانت مخالفان داخلی از معنای واقعی خود تهی شده‌اند. مشخص می‌شود زادگاه شاعر، به جای اینکه محل زندگی و خوش گذرانی و افتخار باشد، مکانی برای مرگ و نیستی است. این تصاویر فضایی منفی از اوضاع سیاسی جنوب کردستان را نشان می‌دهند که باعث درگیری ذهنی و عاطفی خواننده می‌شود. تأکید بر مفاهیم «ئازادی» و «نیشتمان» نه تنها بر تحریف و عمق بحران آزادی در کردستان تأکید می‌کند، بلکه این واقعیت دردناک را نیز به خواننده یادآوری می‌کند که شرایط تغییر نمی‌کند و آزادی همچنان تحت فشار مداوم است؛ بنابراین، این شعر از دو جهت قابل توجه است: اول، انتقاد از وضعیت سیاسی و فقدان آزادی و دوم، تلاشی برای آگاهی‌بخشی و بیداری جامعه. در این تحلیل به این نتیجه می‌رسیم که شاعر ناامیدی خود را از وضعیت «ئازادی و نیشتمان» را با جملات پرسشی بیان کردە است. این پرسش‌های تأکیدی نه برای یافتن پاسخ، بلکه برای آشکار شدن حقیقتی تلخ و ایجاد ناامیدی نسبت به وضعیت موجود «ئازادی» و «نیشتمان» هستند. در این شعر همه‌چیز حول محور مرگ، خشونت و ظلم می‌چرخد.
واژگان کلیدی: شیرکو بیکس؛ تحلیل محتوا؛ نمادگرایی؛ آزادی.
[۱] ghahjefer@gmail.com
دانلود کامل مقاله
هر نوع بازنشر این متن با ذکر منبع «خانه کتاب کُردی» مجاز است.
