خانه / معرفی و نقد / نگاهی به رمان غروب پروانه/مریوان حلبچەای

نگاهی به رمان غروب پروانه/مریوان حلبچەای

کتاب رنج و عشق: نگاهی به رمان غروب پروانه

به مناسبت دریافت جایزه ادبی “نلی زاکس“* از سوی بختیار علی

مریوان حلبچەای

مریوان حلبچەای

بختیارعلی را می‌توان جهانی‌ترین چهرە ادبی کُرد قلمداد کرد کە آثارش بە زبان‌های متعددی از جملە آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، عربی، ترکی و فارسی ترجمە و جوایزی مختلفی را کسب کردە است. آغاز شهرت بختیار علی مدیون رُمان کم‌نظیر “غروب پروانە” است که در سال ۱۹۹۸ هم‌زمان در سوئد و کردستان منتشر شد و انتشار آن لقب پرمخاطب‌ترین وتاثیرگذارترین نویسنده‌ی کُرد را نصیب بختیار علی کرد.

?غروب پروانە نقطە عطفی در ادبیات کردی محسوب می‌شود کە خیلی زود مورد استقبال خوانندگان و منتقدین قرار گرفت، شاعر جهانی کرد شیرکو بیکس دربارەی این رمان گفتە است:
▪غروب پروانە سرشار از فضاهای جادویی ناب و تصاویر و زبان شاعرانەی بسیار بکر است. این شاهکار نقطە عطفی در ادبیات کرد محسوب می‌گردد. جستجو برای یافتن عشقستان نشانگر دنیای رویایی و سرشار از اندیشەی والای انسانی است کە بختیار علی بە بهترین شکل ممکن آن را بە تصویر کشیدە است.

فروید(۱۹۰۵) می‌گوید ما هرگز مانند زمان عاشقی در برابر درد بی‌دفاع نمی‌شویم هر چه بیشتر عشق بورزیم بیشتر درد می‌کشیم . غروب پروانه نیز داستانی درباره عشق و رنج‌های آن است داستانی در توصیف برآمدن عشق و غروب آن‌که پروانه قربانی می‌شود .

?نام رمان ارجاعی است بە غروبی کە در آن پروانە و دوستش مدیا در میان افراد مذهبی کە معتقدند علیە گناە کاران وفاسقین می‌جنگند اعدام می شوند.

?رمان شامل بیست دو بخش و یک قسمت پایانی است. نام رمان ارجاعی است بە غروبی کە در آن پروانە و دوستش مدیا در میان افراد مذهبی کە معتقدند علیە گناە کاران وفاسقین می‌جنگند اعدام می شوند.

? پروانە از شخصیت‌های اصلی رمان است و خندان خواهر پروانە راوی اصلی رمان است. غروب پروانە داستان هم‌زمان اتفاقات و رخدادهای عشقستان است( جنگلی دوردست کە عاشقان فراری که در شهر جایی برای زندگی و آرامش ندارند بە انجامی گریزند)ودرمدرسەی خواهران تارک‌دنیا، اتفاق می‌افتد. جنگی است میان زیبایی و زشتی، باور و بی باوری، فردگرایی و تن ندادن بە گفتمان جامعەی مردسالار و سنتی.

?و از این معبر بە اندیشەی انسانی صلح‌طلبانە ونگاە انتقادی بە زندگی و اعمال انسان امروز گریز می‌زند. او در گفتگویی می‌گوید:

▪” من كُردم، روح كُردی دارم، زخم‌ها و دردهایم كُردی است، تخیلاتم زاده‌ی زندگی‌ام در كُردستان است. ترس و وحشت‌هایم کاملاً وابسته به كُرد بودنم است، من چیزها و مسائل را به‌گونه‌ای دیگر می‌بینم و حس می‌کنم، من زندگی بسیار سختی داشته‌ام، همین تجربه زیسته هم ویژگی خاصی به ادبیات من بخشیده است، درست است همیشه خواسته‌ام به عقلانیت و اندیشه‌ای جهانی فکر کنم و نخواسته‌ام كُرد بودن را به قفسی برای خود تبدیل کنم، اما هر نویسنده‌ای جهان خود را دارد، هر نویسنده‌ای زیست و جهان ویژه‌ی خود را دارد”.

غروب پروانه

?غروب پروانە مانند دیگر رمان‌های زیبا و موفق نویسندە برخوردار از سبک رئالیسم جادویی است. رئالیسم جادویی کە بە عقیدەی بسیاری از منتقدان خاص بختیار علی و سرزمینش بوده و از ویژگی‌های بومی و افسانەها و داستان‌های کهن كُردی نشات گرفته است جایی که بختیار علی مرز رؤیا و واقعیت را در هم می‌نوردد و در مرز بین حقیقت و جادو داستان خود را بیان می‌کند.

غروب پروانە نقطە عطفی در ادبیات کردی محسوب می‌شود کە خیلی زود مورد استقبال خوانندگان و منتقدین قرار گرفت، شاعر جهانی کرد شیرکو بیکس دربارەی این رمان گفتە است: غروب پروانە سرشار از فضاهای جادویی ناب و تصاویر و زبان شاعرانەی بسیار بکر است. این شاهکار نقطە عطفی در ادبیات کرد محسوب می‌گردد. جستجو برای یافتن عشقستان نشانگر دنیای رویایی و سرشار از اندیشەی والای انسانی است کە بختیار علی بە بهترین شکل ممکن آن را بە تصویر کشیدە است.

?فروید(۱۹۰۵) می‌گوید ما هرگز مانند زمان عاشقی در برابر درد بی‌دفاع نمی‌شویم هر چه بیشتر عشق بورزیم بیشتر درد می‌کشیم (۱) . غروب پروانه نیز داستانی درباره عشق و رنج‌های آن است داستانی در توصیف برآمدن عشق و غروب آن‌که پروانه قربانی می‌شود .

?نویسنده داستان غروب پروانه را روایت می‌کند پروانه ایی که نماد عشق است به زیبایی عشق اشاره دارد « آه گووند تو به من بگو در این دنیا کدام دو چیز مانند پروانه و عشق شبیه هم هستند ؟ پروانه مانند عشق می‌رود و هیچ‌کس گام‌هایش را نمی‌بیند ».

?* جایزه ادبی “نلی زاکس” از جوایز جهانی ادبیات است که هر دو سال یکبار، در دهم دسامبر مصادف با زادروز “نلی زاکس” (۱۹۷۰-۱۸۹۱) نویسنده شهیر آلمانی–سوئدی در شهر دورتموند آلمان اهدا می‌شود. طبق نظر داوران جایزەی ادبی “نلی زاکس” در سال ۲۰۱۷ بە “بختیار علی” نویسنده و روشنفکر نامی کُرد تعلق گرفت. این جایزەی ادبی را پیشتر شاعرانی و ادیبانی همچون؛ مارگارت اتوود، اریک فروم، میلان کوندرا، پر اولو انکوییست، نورمن مانئا و کریستا ولف، دریافت کردەاند.

 

درباره‌ی خانه کتاب کُردی

همچنین ببینید

ساعت فعالیت کتابخانه ملی ایران در ایام نوروز ۱۴۰۳ اعلام شد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *