خانە کتاب كُردی
برگزاری جشنواره منجر به تعامل اهالی رسانه شده و انگیزه آنها را برای فعالیت افزایش می‌دهد
جشنواره ملی رسانه‌های ایران سرانجام پس از یک وقفه ده ساله از سر گرفته شده است و قرار است طی مراسمی که ۱۷ مرداد ماه برگزار میشود از برگزیدگان این جشنواره تقدیر به عمل آید. به همین بهانه به سراغ فعالین رسانه‌ای و مدیران مسئول برخی از رسانه‌های مطرح کشور رفته و نظر آنها را پیرامون اثرات این رویداد و نیز پیشنهادشان برای افزایش بازدهی جشنواره را جویا شده‌ایم. چهره‌هایی که به سراغ آنها رفته‌ایم با اشاره به نقش جشنواره در تزریق نشاط بین اهالی رسانه این رویداد را عامل ایجاد فضایی رقابتی توصیف کرده‌اند که می‌تواند انگیزه فعالیت را در بین اصحاب رسانه افزایش دهد. شرحی از آنچه در این گفت و گوها مطرح شده است را در ادامه از نظر می‌گذرانید.
جشنواره‌های ملی در حوزه رسانه قدرت نرم کشور را افزایش می‌دهند
مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد در واکنش به برگزاری این جشنواره پس از وقفه‌ای ۱۰ساله، ایجاد فضای رقابتی را امری لازم در تقویت خدمات فرهنگی برشمرد و گفت: «خدمات فرهنگی امروز درجهان بخش مهمی از قدرت نرم کشورها را تشکیل می‌دهد و در ارائه چنین خدماتی؛ رسانه‌ها نقش بنیادین، کانونی و بی‌بدیلی را ایفا می‌کنند. اما استفاده از این مزیت بدون ایجاد فضای رقابت و بازار آزاد رسانه‌ای امکان‌پذیر نیست. برگزاری جشنواره‌های ملی که تحت حمایت نهادهای حاکمیتی قرار دارند، می‌تواند در به وجود آمدن چنین فضایی کمک کند.»
علیرضا بختیاری همچنین برگزاری این جشنواره‌ها را عامل ایجاد تعاملات جدید و هم‌افزایی میان مخاطبان و تولیدکنندگان خدمات فرهنگی توصیف کرد و افزود: «افزایش تعامل بین اهالی رسانه با مخاطبان ظرفیت مناسب را برای شناسایی ذائقه عامه و حرکت در مسیر برآورده کردن انتظارات عمومی و همچنین تأثیرگذاری بر آنها در راستای منافع ملی فراهم می‌کند».
بختیاری چنین تأثیری را مشروط بر این دانست که: «در این جشنواره‌ها خود اصحاب رسانه به‌عنوان بازیگران اصلی در کانون توجه قرار گیرند و دولت به‌عنوان متولی برگزاری این جشنواره‌ها نقش خود را به‌عنوان تسهیل‌کننده تغییر دهد و برای به وجود آوردن فضای رقابتی برنامه‌ریزی و اجرای این جشنواره‌ها را به اصحاب رسانه واگذار کند.
جشنواره ملی می‌تواند نهادی برای اعتبار بخشی به رسانه و اهالی آن باشد
مدیر مسئول روزنامه جام جم یافتن مخاطب و ایجاد سرمایه اجتماعی رسانه‌ها را در گرو اطمینان بخشی به افکار عمومی در سرعت، دقت و صحت اخبار دانست و جشنواره ملی رسانه‌های ایران را با توجه فضای رقابتی و تکثر گسترده‌ای که داشته و قالب‌های چاپی، آنلاین و فضای مجازی را شامل میشود بستری مهیا توصیف کرد که می‌تواند به نهادی برای اعتبار بخشی به رسانه‌ها و اهل آن تبدیل شده و جایگاه خبری یک رسانه را در نزد افکار عمومی اعتبار ببخشد.
مهدی گیوه کی در تشریح جایگاه رسانه به عنوان پیوند دهنده مردم و حاکمیت گفت:«رسانه می‌تواند در گام نخست نظرات متکثر و متنوع سیاسی در جامعه را منعکس سازند و تصمیم‌سازان را نسبت به خواست اصلی مردم آگاهی بخشد و در گام بعدی تصمیم حاکمیت در حوزه‌های مختلف را برای مردم توضیح و تبیین نماید تا منجر به اغنای افکار عمومی شده و همراهی آنها را برای مسائل راهبردی و ملی همراه آورد و در گامی دیگر با انعکاس نواقص و برتری‌های یک سیاست اجرایی از بدنه جامعه به حاکمیت امکان رشد و توسعه در ابعاد گوناگون و اصلاح ایرادات ساختاری را پدید آورد».
نفس برگزاری جشنواره از اهمیت بالایی برخورد دار است
مدیر مسئول روزنامه شرق ضمن با اهمیت دانستن برگزاری جشنواره در مورد اثرات این رویداد گفت: «برگزاری جشنواره در زمینه‌های غیر رسانه‌ای خوب است و برای رسانه ضرورت بیشتری نیز دارد چرا که فعالان رسانه‌ای که بیشتر هم بر حسب علاقه این حرفه را برگزیده‌اند دوست دارند کارشان دیده شود. دیده شدن آثار نیز دو مسیر دارد یکی بازنشر داده شدن بیم مخاطبان و دیگری مورد تقدیر قرار گرفتن از جانب داوران است که برای فعالان این حوزه امتیاز مادی و معنوی محسوب میشود. بنابراین نفس برگزاری جشنواره از اهمیت بالایی برخوردار است».
مهدی رحمانیان پیشنهاداتش برای برگزاری هرچه بهتر جشنواره را اینگونه تشریح کرد:«پیشنهاد من این است که حداکثر صاحبان رسانه بتوانند در جشنواره حضور داشته باشند و داوری آثار نیز توسط کسانی صورت گیرد که افراد معتدل، با دانش و با تجربه‌ای بوده و مورد قبول اکثریات هستند. این دو عامل جشنواره را غنی کرده و باعث میشود تا ناظران جشنواره را واجد پختگی و بلوغ ارزیابی کنند».
جشنواره موسم شکوفایی رسانه‌هاست
مدیر مسئول خبرگزاری خبرآنلاین ضمن توصیف جشنواره مطبوعات به عنوان موسم شکوفایی رسانه‌ها ابراز امیدواری کرد که این رویداد بتواند عامل ارزش گذاری خوبی برای فعالیت افرادی باشد که دارای ذوق و قریحه در حوزه رسانه هستند. لاسجردی در اینباره گفت:« با توجه به اینکه ما در سال‌های گذشته، رتبه بندی‌ها، رنک بندی‌هایی از رسانه‌ها در جاهای مختلف، چه در ارشاد، بیرون یا رسانه‌های بین المللی، وجود داشته است، به نظر می‌رسد، شاید زحمات بعضی آدم‌های حرفه‌ای پرکار یا صاحب ذوق و قریحه در برخی از مطبوعات یا رسانه‌ها دیده نمی‌شود که در این جشنواره امیدواریم اقدام‌های قابل توجه و تأمل دیده بشود و خوب یک ارزش گذاری خاص برای آدم‌های پرکار و پرتلاش اتفاق بیفتد در مجموع فکر می‌کنم موضوع برگزاری جشنواره اصطلاحاً موسم شکوفایی کار رسانه‌هاست».
حسن لاسجردی همچنین درباره تأثیر این در ایجاد فضای رقابت بین رسانه‌ها گفت:«به نظر می‌رسد، چون خود رسانه یک میدان رقابت است، اگر یک جشنواره حرفه‌ای و حساب شده برگزار بشود، حتماً این میدان رقابت را معنادارتر و با هدف تر خواهد کرد. در حقیقت سابقه‌ای که ما از جشنواره‌های قبلی داریم، این است که چون دوستان رسانه علاقه‌مند هستند مجموعه کارهایشان بهتر دیده شود و صاحب نظران و اساتید فن درباره‌اش نظر بدهند، با علاقه‌مندی بیشتری در جشنواره رسانه شرکت می‌کنند و خوب به طبع به دلیل اینکه اساتید مجرب عناوین، کارکردها و محصولات رسانه را از جاهای مختلف می‌بینند، خود این دیدن و قضاوت و ارزیابی کردن یک ارزش افزوده‌ای به رسانه‌ها در این رقابت می‌دهد.
جشنواره محیط خوبی برای ارزیابی رسانه‌هاست
مدیر مسئول روزنامه جوان نقش این جشنواره در ارزیابی جایگاه رسانه‌ها را مثبت ارزیابی کرده و در این باره می‌گوید:«حوزه رسانه، حوزه‌ای است که در عمل در آن رقابت اتفاق می افتد علت آن هم این است که با مخاطب سر و کار دارد. هر کسب و کار و فعالیت که در آن مخاطب موضوعیت داشته باشد طبعاً در آن رقابت هم معنا پیدا می‌کند. چه در رسانه‌های داخلی و چه در رسانه‌های دشمن رقابت وجود دارد. آن چیزی که معنا دارد این است که یک ارزیابی در حوزه رسانه‌ها اتفاق بی افتد از این لحاظ جشنواره ملی رسانه یک محیط خوبی است. یعنی غیر از ارزیابی طبیعی که به لحاظ مردمی اتفاق می افتد از این نظر هم اگر چنین اتفاقی رخ دهد می‌تواند به نفع رسانه‌های کشور باشد».
محمد جواد اخوان در ادامه لوزام اثر گذاری رسانه‌ها در راستای اصلاح امور را اینگونه تشریح کرد:«اولاً نقد باید دلسوزانه باشد و نقد دلسوزانه نیز نیاز به تعریف دارد. همانطور که باید حواسمان باشد اعتراض به اغتشاش تبدیل نشود در رسانه نیز باید انتقاد و هتاکی تمایز قائل شویم. نکته دیگر این است که در جامعه، اصناف و مسئولین باید تحمل انتقاد شنیدن بالا برود. نباید اینگونه باشد هیچ کس کوچک‌ترین انتقادی به خود را بر نتابد. در کشور ما نقد کار سختی است. حتی احزاب را که قدرت اجتماعی ندارند نمی‌شود نقد کرد چرا که از طرق سیاسی لابی کرده و بر رسانه‌ها اعمال فشار می‌کنند. خود رسانه‌ها نیز باید در درجه اول نقد پذیری بود و اگر کسی ایراد صحیحی به آنها وارد کرد آن را بپذیرند».
جایزه جشنواره چیزی است که رسیدن به آن هدف بسیاری از اهالی رسانه است
مدیرمسئول روزنامه هفت صبح ضمن برشمردن جشنواره به عنوان امر لازمی که خلا اش کاملاً احساس میشود در مورد اهمیت جوایز این جشنواره و تاثیری که می‌تواند بر فعالان رسانه‌ای داشته باشد اینگونه توضیح داد:«این جایزه چیزی است که رسیدن به آن هدف بسیاری از گزارشگران و رسانه‌ها است لذا این این جایزه باید جایگاه بزرگی داشته و منحصر به فرد باشد. در این صورت برنده شدن جایزه می‌تواند یک موج ایجاد کرده و باعث ایجاد جاه طلبی مثبت در بین اصحاب رسانه بشود و باعث شود معیارهای روزنامه نگاری برای خیلی از افراد مهم‌تر شده و آنها دقیق‌تر این معیارها را مورد نظر قرار دهند. خطری که وجود دارد این است که این جایزه به یک چیز معمولی و روتین تبدیل شود و هر تیتر و صفحه بندی خوبی مستحق دریافت جایزه شناخته شود».
آرش خوشخو پیشنهادش برای جلوگیری از تبدیل جایزه جشنواره به یک امر معمولی را اینگونه ارائه داد:«پیشنهادم این است که تعداد جوایز محدود شده و جایزه اهدایی را بزرگتر کنند تا رسیدن به آن برای هر ژورنالیست و خبرنگاری تلقی شود. به طور مثال در کار ژورنالیستی تیتر خوب یک کار معمول محسوب میشود و نباید جدا از یک مجموعه کار دیده شود.»
خوشخو در ادامه جایگاه رسانه به عنوان نهادی منتقد را اینگونه تشریح کرد:« مطبوعات و رسانه ذاتاً برای انجام بهتر کار خود باید رو به روی نهادها و ساختارها باشند البته من نمی‌گویم دشمن باشند اما همواره باید نسبت به جریانات متصدی قدرت و ثروت منتقدانه، نقطه زن و دقیق عمل کنند. البته باید این مسئله از جانب مسئولین هم درک شود که کار رسانه همین است و تا وقتی که درک نشود ناچاریم با کلماتی همچون انتقاد پذیری و نقدمصلحانه این مسئله را در جامعه قابل درک کنیم».
توجه به سلایق مختلف و معرفی چهره‌های جوان باید مهم‌ترین هدف برگزاری جشنواره باشد
محمد دلاوری، مستند ساز و مجری تلوزیون ضمن پرداختن به التهاباتی که سال گذشته کشور پشت سر گذاشته و دامنه آن به فعالان رسانه‌ای نیز سرایت کرده است به نقش جشنواره ملی رسانه‌های ایران در بهبود این فضا نیز اشاره کرد و گفت:« تنش‌های روحی در این چند ماه به قدری زیاد و گسل‌ها آنقدر عمیق بوده که جشنواره ممکن است خیلی نتواند اثر گذار باشد اما حتماً اهالی رسانه از این که جشنواره‌ای در این حوزه برگزار میشود استقبال می‌کنند. اگر عوامل ایجاد نشاط را چند مورد بدانیم جشنواره یکی از آنهاست. نمی‌توانیم توقع داشته باشیم تمام کاستی‌ها را جبران کند. رسانه در ایران یکی از بدترین دوران‌هایش را سپری می‌کند و وضع کاملاً نامطلوبی دارد. جشنواره حداقل می‌تواند کمک کند ادم‌ها یکدیگر را ببینند، چهره به چهره باهم حرف بزنند. شاید دریچه‌ای باز شود برای اینکه یک اتفاق مثبت رخ دهد و هوای تازه‌ای به فضای رسانه دمیده شود».
محمد دلاوری در ادامه مهم‌ترین پیشنهاداتش برای اثر گذاری هرچه بیشتر جشنواره را اینگونه مطرح کرد:«پیشنهاد مهمی که دارم این است که تا میشود چهره‌های رسانه‌ای دخیل شوند و در جایگاه‌های مختلف حضور داشته باشند چه در بین برگزار کنندگان، چه داوران و چه در بین چهره‌هایی که بالای صحنه می‌آیند و مورد تقدیر قرار می‌گیرند. طوری نباشد که اهالی رسانه اگر نگاه کنند فکر کنند جشنواره برگزار میشود صرفاً برای اینکه برگزار شده باشد و از بدنه رسانه آنهم از سلایق مختلف چندان خبری نیست. شاید در اولین سال خیلی نباید انتظار داشت که چنین اتفاقی بی‌افتد چون تنش‌ها بالاخره کار خودش را کرده است اما اگر رویکرد این نباشد حتماً تأثیر برگزاری جشنواره جدی نخواهد بود».این فعال رسانه‌ای همچنین معرفی کردن چهره‌های جوان در حوزه رسانه را به عنوان دیگر پیشنهاد مهم خطاب به برگزار کنندگان جشنواره برشمرد و در این باره توضیح داد:«جشنواره باید خودش را موظف کند تا چهره‌های جدید را معرفی کند. آنهم نه چهره‌های دوپینگی که بدون تلاش وارد فضا شده‌اند. باید چهره‌های واقعی معرفی شوند. چهره‌هایی که بسیاری از ما به عنوان افراد مطرح در این حوزه هم حتی آنها را نمی‌شناسیم. این افراد را ما باید بشناسیم تا جمعیت جوان احساس کند که می‌تواند در این عرصه بماند و فعالیت کند. باید نگران باشیم از اینکه فضای رسانه از چهره‌های جوان، پر شور و پر انگیزه خالی شود».
انتخاب مصرعی از فردوسی به عنوان شعار، یکی از نقاط قوت جشنواره محسوب میشود
دبیر فرهنگی روزنامه اطلاعات شعار انتخاب شده را یک از نکات مثبت جشنواره توصیف کرد و در اینباره گفت:« توجه به زبان پارسی و انتخاب شعار جشنواره که بر گرفته از اشعار حکیم بزرگ و بنیان گذار فرهنگ ایرانی، استاد فردوسی است یکی از نقاط قوت جشنواره است. فردوسی در اشعارش از چند عنصری سخن می‌گوید که نه تنها در دوره خود او بلکه در همه دوره‌ها این چند عنصر باید سر لوحه کار ما قرار بگیرد. راستی، داد و دادگری، خرد، یزدان پرستی و شجاعت عناصر اصلی شاهنامه است. همه جشنواره‌ها و برنامه‌هایی که مربوط به فرهنگ ایرانی است باید با عنصری از فردوسی آراسته شوند. این آراستن به معنای تزئین کردن نیست بلکه به معنای رجعت ما به سمت بنیادی ترین عناصر فرهنگ است. من تبریک میگویم به این جشنواره که این مصرع زیبای حکیم فردوسی را برجسته ساخته و تاکید می‌کنم که در همه رسانه‌های ما باید به این مسئله رجوع شود».
سید مسعود رضوی ضمن تقدیر از جشنواره برای توجه به زبان پارسی وظایف رسانه‌ها در پاسداشت زبان فارسی را اینونه برشمرد:«به نظر من پاسداشت زبان فارسی در رسانه‌ها به این است که درست فارسی بنویسند، عناصر فرهنگ خود را برجسته کنند و تبلیغات زیادی برای علاقه مند کردن مردم به ادبیات کلاسیک و آثار شعرای بزرگ ایران کنند. ضمن اینکه روزنامه نگاران نیز باید تا جاییکه می‌توانند خودشان را بپرورند و به زبان پارسی یک اهمیت و بهای بیشتری بدهند. شیوه نگارش باید جز بنیان‌های کاری و تحصیلی یک روزنامه نگار باشد و او نباید براساس عرف و شیوه‌های گفتاری روز که تحمیلی است بنویسد بلکه باید بر اساس بنیان‌های زبانی، نحوی، صرفی و بلاغی که بزرگان ادبیات فارسی برای ما میراث گذاشته‌اند بنویسند».
فضای رقابتی جشنواره به رسانه‌ها انگیزه فعالیت می‌دهد
سید شهاب واجدی، عکاس و فعال رسانه با اشاره به تجربه خود از دوره‌های پیشین جشنواره مطبوعات این جشنواره را در ایجاد فضای رقابتی بین فعالان حوزه رسانه و انگیزه بخشیدن به آنها مؤثر دانست و در این باره گفت:«به عنوان کسی که فعالیت رسانه‌ای و خبری کرده و تجربه حضور در جشنواره سابق مطبوعات را داشته است باید بگویم که این جشنواره واقعاً یک فضای رقابتی ایجاد می‌کرد. عکاسان و خبرنگاران دوست داشتند در این ماراتن مطبوعاتی شرکت کنند تا شاید به عنوان چهره شاخص و برگزیده شناخته شوند. این رقابت باعث میشود تا رسانه‌ها با خودباوری و امید برای فعالیت انگیزه پیدا کنند. اما خب مدتی این فضا تعطیل شده بود و ترس دارم که اندک حس رقابت باقی مانده هم از بین برود. این فضای رقابتی لازمه فعالیت رسانه‌ای است. امیدوارم این جشنواره دوباره خبرنگاران و عکاسان و سایر فعالان حوزه رسانه را سر ذوق آورده و رسانه‌ای‌ها احساس پویایی مجدد کنند».
واجدی در پایان ابراز امیدواری کرد:«در جشنواره امسال اتفاقات خوبی رقم بخورد و رسانه‌ها با سلایق متنوع به دور از حب و بغض به ویژه پس از اتفاقات سال گذشته که تنش‌های زیادی را ایجاد کرده بیایند و در کنار هم قرار بگیرند، حرف بزنند، اختلافات را کم رنگ کنند و فضای منفی ایجاد شده را تغییر دهند».
حمایت اهالی رسانه از برگزاری جشنواره
مهدی عرفاتی دبیر جشنواره ملی رسانه‌های ایران نیز با حضور در رسانه‌های مختلف، با خبرنگاران و مدیران مجموعه‌های رسانه‌ای از طیف‌های مختلف دیدار و گفتگو کرد.
عرفاتی ضمن گفت و گو با مدیران این رسانه‌ها اهداف جشنواره بیست و یکم را تشریح و از فعالیت‌های رسانه‌ای این مجموعه‌ها قدردانی و تشکر کرد.
مدیران این رسانه‌ها نیز ضمن حمایت از برگزاری جشنواره ملی رسانه‌های ایران آرزوی توفیق برای برگزارکنندگان و همچنین خبرنگاران داشتند.
روزنامه کیهان، روزنامه فرهیختگان، روزنامه دنیای اقتصاد، روزنامه شرق، روزنامه جام جم، روزنامه اطلاعات، خبرگزاری دانشجو، پایگاه خبری خبرآنلاین از جمله رسانه‌هایی بودند که مهدی عرفاتی از آنها بازدید و با اقایان شریعتمداری، ایمانجانی، بختیاری، رحمانیان، صالحی، قاسمی، لاسجری و همچنین آقای هوشمند، مدیرعامل خانه مطبوعات به گپ و گفت نشست.
