خانە کتاب كُردی
مردم راهنماهای بهتری برای اداره نمایشگاه کتاب هستند
قائم مقام و سخنگوی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: نمایشگاه کتاب بهار صنعت نشر کشور است و فصل شروع صنعت نشر در هر سال نمایشگاه کتاب است. همه این کارها اتفاق می‌افتد تا مردم بتوانند از تولیدات صنعت نشر بهره ببرند. باید به این بیندیشیم که مردم چگونه می‌توانند بهتر از نمایشگاه استفاده کنند. نمایشگاه کتاب تهران به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی مردم است و خود مردم بهتر می‌توانند برای اداره آن راهنمایی کنند.
به گزارش روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، جلسه اعضای «شورای مشورتی مردمی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران» با علی رمضانی؛ قائم‌مقام و سخنگوی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، یک‌شنبه (سیزدهم اسفند ۱۴٠۲) برگزار شد. در این جلسه سعید مجیدی؛ مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجید صحاف؛ مدیر شبکه تلویزیونی کتاب و سیاوش صلواتیان؛ دبیر جشنواره کتاب و رسانه و رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» نیز حضور داشتند.
علی رمضانی در این جلسه با بیان اینکه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از جهات مختلف قابل بررسی است، گفت: سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اردیبهشت سال آینده برگزار خواهد شد. چندسالی برگزاری این نمایشگاه به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شده بود یا صرفا به صورت مجازی برگزار می‌شد. با این وجود می‌توان گفت نمایشگاه، یک بنای حدود چهل ساله است. در دنیا تعداد نمایشگاه‌هایی که به این عدد رسیده باشند زیاد نیست. شصت‌وپنجمین نمایشگاه کتاب بولونیا در ایتالیا ویژه کتابهای کودک برگزار می‌شود. سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب دهلی نو چند هفته گذشته برگزار شده است. هر کدام از این نمایشگاه‌ها جنبه‌ای دارند اما نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از لحاظ تعداد بازدیدکنندگان و اقبال مردم اولین نمایشگاه کتاب در دنیا مطابق آمارهای منتشر شده از سوی خود نمایشگاه است.
وی افزود: میزان بازدیدکنندگان سایر نمایشگاه‌ها در دنیا عمدتا بر اساس فروش بلیط سنجیده می‌شود، اما در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران روش‌های مختلفی برای سنجش این موضوع وجود دارد. در سی‌وچهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در ورودی نمایشگاه برای همه بازدیدکنندگان پیامک ارسال می‌شد. تعداد پیامک‌های ارسال شده قریب ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار پیامک بود، اما افراد زیر هجده سال سیم کارت به اسم خود ندارند، بنابراین بخش زیادی از بازدیدکنندگان در رده سنی کودکان و نوجوانان مشمول دریافت این پیامک نشدند. در دوره‌های گذشته میزان بازدیدکنندگان به روش‌های دیگری همچون میزان ورودی از مترو یا درب‌های مختلف نمایشگاه نیز تخمین زده می‌شد.
رمضانی با بیان اینکه بازدیدکنندگان خارجی نیز هنگام بازدید از نمایشگاه بر این مساله تاکید دارند که نمایشگاه بین المللی کتاب تهران از جهت تعداد بازدیدکنندگان و سایر جنبه‌ها قابل توجه است، ادامه داد: این موضوع یک ظرفیت است که می‌توان از جنبه‌های مختلف به آن پرداخت. آیا این جمعیت تبدیل به جمعیت کتابخوان می‌شود و نشان می‌دهد که ما یک جامعه کتابخوان داریم یا خیر؟ قدر مطلق این است که این جمعیت و این ظرفیت در طی یازده روز در اختیار نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هستند تا این رویداد به آنها خدمات بهتری در زمینه خدمات ذاتی نمایشگاه و سایر خدماتی که در فضای فرهنگی حول کتاب است، ارائه کند.
قائم مقام و سخنگوی سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افزود: بعد از جمع‌آوری ایده‌های رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» پیشنهاد شد از بین افرادی که ایده ارسال کرده‌اند، شورایی مشورتی تشکیل شود. این شورا جایگاهی لزوما حقوقی ندارد، اما به عنوان یک بازوی مردمی که می‌تواند در فرآیند ارتقا کیفیت نمایشگاه مشارکت کند، شناخته می‌شود.
رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ساختار و ابعاد نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، گفت: ۱۲۰ هزار مترمربع به غرفه‌ها، فعالیت‌های فرهنگی، خدمات رفاهی، نمازخانه‌ها و… این نمایشگاه اختصاص پیدا می‌کند و این متراژ به جز چند هکتاری است که به عنوان محل خدمات عمومی نمایشگاه یعنی پارکینگ‌ها، خیابان‌ها و… در نظر گرفته می‌شود. ساختار کلی نمایشگاه به صورت کمیته‌بندی و جداشدن کارهای تخصصی از هم تعریف شده است. کمیته ناشران داخلی، کمیته ناشران خارجی، کمیته امور بین‌الملل، کمیته فعالیت‌های فرهنگی، کمیته اجرایی و پشتیبانی، کمیته روابط عمومی، کمیته اطلاع‌رسانی و پاسخگویی، کمیته سایت‌ها و سامانه‌ها، کمیته اداری و مالی، کمیته مراسم و میهمانان ویژه و… کمیته‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را تشکیل می‌دهند.
وی ادامه داد: چهار تا پنج هزار نفر به صورت روزانه در نمایشگاه مشغول فعالیت هستند که این آمار به جز تعداد غرفه‌داران، ناشران، عوامل انتظامات، عوامل ایمنی، عوامل اورژانس و… است. حداقل تعداد بازدیدکنندگان نمایشگاه در روز سیصد هزار نفر است، اما در دوره سی‌وچهارم نمایشگاه در روز شهادت امام صادق(ع) یک میلیون نفر در نمایشگاه حضور داشتند. در این روز پلیس در تمام اتوبان‌های اطراف نمایشگاه اجازه پارک مورب داده بود. مانند ایامی که نماز عید فطر در مصلی امام خمینی (ره) برپا می‌شد. همچنین در این روز در بخش کودک و نوجوان مجبور بودیم برای دقایقی درهای این بخش را ببندیم تا برای جمعیت حاضر حادثه‌ای رخ ندهد. تقریبا در هیچ نمایشگاه کتابی در دنیا صحنه‌های مشابه این رویداد را نمی‌بینید. افراد مشتاقانه از نمایشگاه بازدید می‌کنند و حول محور کتاب جمع می‌شوند.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، در بخش دیگری از سخنان خود به وظایف شورای مشورتی رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» اشاره کرد و گفت: اولین و مهمترین وظیفه شورای مشورتی رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» این است که با مسئول اجرایی نمایشگاه طی جلسات منظمی که برای طرح موضوعات مختلف برگزار می‌شود، گفت‌وگو و تبادل نظر کند تا به راهکارهایی برسد. امیدوارم با این شیوه بتوانیم مرحله دیگری از مشارکت عمومی مردم را برای برگزاری نمایشگاه و ارتقا کیفی این رویداد رقم بزنیم. این شورا می‌تواند با شناخت سازه‌ها و ابعاد مختلف نمایشگاه بخش بیشتری از مردم را درگیر این رویداد کند. کار دیگر این شورا این است که با همکاری هم و گام به گام نمایشگاه مطلوبی در دوره سی‌وششم طراحی کنیم.
رمضانی به انتظارات مورد توقع از شورای مشورتی رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» اشاره کرد و گفت: ما یک ساختار جدیدی به ساختار نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اضافه می‌کنیم. ضمن اینکه تلاش می‌کنیم بحث‌ها و نتایج خوبی کسب کنیم اما انتظار نداشته باشیم یک سازه سی‌وپنج ساله را زیر و رو کنیم. همانطور که این سازه به تدریج ساخته شده به تدریج هم اصلاح می‌شود.
سیاوش صلواتیان نیز در این نشست گفت: به خواست معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران برای اولین بار شورای مشورتی مردمی این نمایشگاه شکل گرفت. از بین افرادی که در رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» ایده‌های خود را ثبت کردند ۹ نفر که جدیت، کمیت، کیفیت و مشارکت بالاتری در ثبت ایده‌ها داشتند به عنوان اعضای شورای مشورتی این رویداد انتخاب شدند.
در ادامه اعضای شورای مشورتی مردمی رویداد ایده‌پردازی «نمایشگاه دوست داشتنی من» ضمن معرفی خود به بیان نقطه نظرات خود درباره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران پرداختند.
شورای مشورتی مردمی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عبارتند از: امید زکی‌زاده، ایرج فاضل بخششی، درنا احمدی، حجت الاسلام سید علی قادری، محسن میرزاخانی، عرفان اسماعیل زاده، محمدمهدی جلیلیان، محمد خسروی، ملیحه حاجی زاده و مهرداد نهاوندچی.
