«ئاوازە کوردییەکان»؛ یەکەمین کتێب سەبارەت بە مۆسیقای کوردی

«ئاوازە کوردییەکان»؛ یەکەمین کتێب سەبارەت بە مۆسیقای کوردی

“ئاوازە کوردییەکان” بریتیە لە کۆمەڵێک گۆرانیی فۆلکلۆری کوردی، کە لە لایەن قەشە، مۆسیقازان و ئاوازدانەری ناسراو و بلمیەتی ئەرمەنی “کۆمیتاس ڤارداپێت” لە توێژینەوەیەکی مەیدانیدا کۆکراوەتەوە و پاش دەنگنووسیی ئاوازەکان لە کوردییەوە بۆ سەر زمانی ئەرمەنی و فەرەنسی، لە دیسەمبەری ١٩٠٣دا لە دوتوێی ٢٠ لاپەڕەدا لە مۆسکۆ لە چاپ دراوە و بڵاوکراوەتەوە. وێڕای کۆکردنەوەی ژمارەیەکی زۆر ئاوازی کوردی، زۆربەیان فەوتاون و “ئاوازە کوردییەکان” تاکە بەرهەمی کۆمیتاسە لەسەر گۆرانیی کوردی و هەروەها یەکەمین بەرهەمی چاپکراوە سەبارەت بە مۆسیقای کوردی.
کۆمیتاس لە تۆمارکردنەکەیدا پێکهاتەی ڕەسەنی گۆرانییەکانی پاراستووە و پابەندە بە داڕشتەی تایبەتیی ئاوازی کوردی. زۆربەی گۆڕانییەکان، حەماسین. کۆمیتاس، هیوای تۆمارکردن و پاراستن و خستنە بەردەستی میراتی نەتەوەیی مۆسیقای خەڵکی کوردی هەبوو. لەم ڕووەوە، هەوڵیدا پشت بە ڕەسەنایەتی ببەستێت و بۆ ئەم مەبەستەش، زۆر حەزی لە کۆکردنەوەی گۆرانیی لە نێو شارەکاندا نەبوو، چوون بە ناڕەسەنی دەزانین، و زۆرترین کاتی خۆی لە گوندەکان و لە نێو خەڵکە گوندنشینەکاندا تێپەر دەکرد. کۆمیتاس پێش گەڕانەوەی بۆ ئیچمپادزین لە ١٨٩٩دا، دەستی کرد بە کۆکردنەوەی گۆرانییە کوردییەکان. زۆربەی گۆرانییەکان لە ناوچەکانی دەوروبەری چیای ئارارات کۆکراونەتەوە.

کتێبی ” ئاوازە کوردییەکان” ١٣ گۆرانی لە خۆ دەگرێت کە بریتین لە:

قەندیلی سیاپۆش، لەیلی و مەجنوون، Djanbalie، حەسەن ئاغا، میرزا ئاغا، Khullekh Giaro I، Khullekh Giaro II، مەم و زین، دەروێشی عەودی، Sewahadje، Hamede Schange، حەمە مووسا و سەیران.

جێی ئاماژەیە کە ئەم بەرهەمە، لە دووتوێی کتێبی ” kurt muzigi” (مۆسیقای کوردی) کە لە کۆمەڵیک وتاری زانستی پێکهاتووە و ساڵی ١٩٩٦ بە زمانی تورکی لە ئەستەمۆڵ بڵاوکراوەتەوە، لە ژێر ناوی ” Archimandrite Komitas Kürt melodileri” (ئاوازە کوردییەکانی ڕێبەرکۆمیتاس)

وەک وتارێکی بەڵگەیی لە بەشی کۆتاییدا، لە چاپ دراوە.

سوغۆمۆن سۆغۆمۆنیان ناسراو بە کۆمیتاس ڤارداپێت (١٨٦٩-١٩٣٥ز) قەشە، مۆسیقازان، ئاوازدانەر، گۆرانیبێژ و سەرۆکی گرووپی کۆڕی ئەرمەنی بوو. کۆمیتاس وەک دامەزرێنەری قوتابخانەی نەتەوەیی مۆسیقای ئەرمەنی و یەکێک لە پێشەنگەکانی ئێتنۆموزیکۆلۆژی ناسراوە.

بۆ خوێندنەوەی دەقی بابەتە کرتە بکە سەر لینکی خوارەوە.
  https://t.me/kurdishbookhouse

 ئەم بابەتە تایبەتە بە ماڵی کتێبی کوردی و بڵاوکردنەوەی بە ئاماژەدان بە سەرچاوە ڕێگە پێدراوە.